Inhoudsopgave ergonomie kantoor

1. Verschillende soorten ergonomie (kantoor)
2. Welke waarden heeft een werkplek
3. Relatie Arbowet met Arbobesluit- en regeling
4. Arbowet
5. Arbobesluit
6. Arboregeling
7. Arbeidsomstandighedenbesluit
8. Risico Inventarisatie en evaluatie RI&E
9. Diverse normeringen
10. Richtlijnen handig voor u opgesomd
11. Persoonlijke bescherming
12. Tip op de werkvloer
13. Norm binnenverlichting Arbo
14. Arbowetgeving voor de thuiswerkplek
15. Plicht werkgever thuiswerken
16. Plicht werknemer thuiswerken
17. Recht werknemer op thuiswerken
18. Een ergonomische bureaustoel hoe werkt dat?

De Arbowet bevat richtlijnen om gezonde werkplekken op kantoor te realiseren en voorkomt daarmee gezondheidsklachten bij de medewerkers.
De richtlijnen bevatten de volgende onderdelen:

• Daglicht
• Temperatuur
• Geluid
• Ventilatie
• Ergonomie kantoor
  

Verschillende soorten ergonomie kantoor

Hier wordt ook weer verschil gemaakt tussen Organisatie – Cognitieve Ergonomie – en Fysieke ergonomie. Deze Fysieke ergonomie kantoor is waar wij als kantoorinrichter op kunnen adviseren. Binnen de organisatie is het verplicht om een preventiemedewerker aan te wijzen. Bij een bedrijf onder de 25 medewerkers mag de eigenaar dit zelf doen.

Welke waarden heeft een werkplek

Een kwalitatieve kantoorinrichting kan op verschillende manieren waarde toevoegen aan een bedrijf. Door de juiste inrichting en hulpmiddelen te kiezen, kunnen medewerkers efficiënt werken. Dit is de functionele waarde. Kiezen voor duurzame middelen en middelen met weinig onderhoud geven waarde voor de toekomst. De inrichting voegt emotionele waarde toe wanneer medewerkers zich op hun gemak voelen, door de sfeer of het comfort dat wordt gecreëerd. De ergonomische waarde wordt door veel klanten als de belangrijkste gezien. Tot slot de communicatiewaarde. Met een inrichting kun je bijdragen aan het imago dat of de identiteit die je als bedrijf wilt uitdragen.

Samengevat:

1. Functionele waarde
2. Emotionele waarde
3. Ergonomische waarde
4. Communicatie waarde

Relatie Arbowet met arbobesluit- en regeling

Wat u zich moet voorstellen bij ‘veilige en gezonde arbeidsomstandigheden’ vindt u in:

1. Arbowet
2. Arbobesluit
3. Arboregeling

Deze wet- en regelgeving schrijft voor welke doelen op het gebied van het realiseren van veilige en gezonde arbeidsomstandigheden u moet halen. Voor een aantal veiligheids- en gezondheidsaspecten geeft de wet normen in termen van afscherming en begrenzing. Denk aan afscherming van bewegende delen van een machine om het risico op snijden of beknelling te voorkomen en aan de het maximaal aanvaardbare geluidsniveau van 85dB. Soms is een werkwijze of procesgang voorgeschreven en is een NEN-norm van toepassing. Ten principale heeft u als werkgever het recht af te wijken van die werkwijze. U moet dan wel bewijzen dat uw wijze van handelen leidt tot een vergelijk niveau van bescherming van de gezondheid en veiligheid van de werknemers.

Hieronder leest u hoe deze drie onderdelen van wetgeving met elkaar samenhangen.

Arbowet ergonomie kantoor

De Arbowet is een zogenaamde raamwet of kaderwet. Hierin staan de algemene principes, verantwoordelijkheden en procedures. De Arbowet geeft aan wat u moet regelen, niet hoe u dat moet doen. Men spreekt van doelvoorschriften. Bijvoorbeeld: “De werkgever voert, binnen het algemeen arbeidsomstandighedenbeleid, een beleid gericht op voorkoming en indien dat niet mogelijk is beperking van psychosociale arbeidsbelasting”. Artikel 3, lid 2.)

Arbobesluit ergonomie kantoor

In het Arbobesluit vindt u nadere bepalingen ten aanzien van de Arbowetverplichtingen. Bijvoorbeeld: “Artikel 2.15 Maatregelen ter voorkoming of beperking van psychosociale arbeidsbelasting. 2. Aan werknemers die arbeid verrichten waarbij gevaar bestaat voor blootstelling aan psychosociale belasting wordt voorlichting en onderricht gegeven over de risico’s voor psychosociale arbeidsbelasting alsmede over de maatregelen die er op zijn gericht die belasting te voorkomen of te beperken.” of “Artikel 6.2. Luchtverversing 1. Op de arbeidsplaats is voldoende niet verontreinigde lucht aanwezig.”

Doelvoorschriften die de Arbowet geeft, worden gespecificeerd. Merk op dat het arbobesluit vooral doelvoorschriften geeft: “voldoende niet verontreinigde lucht aanwezig”. Het bouwbesluit 2012 bevat in dit geval een norm: maximaal 1000 ppm CO2.

U kunt bij Zautsen Kantoorinrichting gebruik maken van een gratis meting van de luchtkwaliteit bij u op kantoor. Neem gerust contact met ons op voor een luchtmeting.

Arboregeling

De Arboregeling werkt sommige onderdelen van het Arbobesluit in detail uit.
Bijvoorbeeld: “Artikel 5.2 Inrichting van de beeldschermwerkplek. De omgeving waarin het beeldschermwerk wordt verricht en de inrichting van de beeldschermwerkplek voldoen in ieder geval aan de volgende voorschriften:…
e. het geluid dat de apparatuur voortbrengt veroorzaakt geen verstoring van de aandacht en het gesproken woord;
f. de apparatuur brengt geen voor de werknemers hinderlijke warmte voort;
g. de vochtigheidsgraad is steeds toereikend.”

Arbeidsomstandighedenbesluit

De werkgever moet zich houden aan de Arbowet. De normen geven richtlijnen die werkgevers kunnen gebruiken om aan deze wet te voldoen. Desondanks zijn deze dus niet verplicht en gecertificeerde stoelen ook niet. De Nederlandse bevolking is divers, waardoor NEN-EN 1813-gecertificeerde stoelen maar voor 90% van de Nederlandse bevolking geschikt zijn. De NPR 1813 zijn in Nederland opgesteld en richten zich op de diversiteit van de bevolking. Op NPR 1813 stoelen kan 95% van de Nederlandse bevolking goed zitten.

Arbeidsomstandighedenbesluit
Richtlijnen over een ergonomische werkplek zijn wettelijk vastgelegd in het Arbeidsomstandighedenbesluit. Dit noem je ook wel het Arbobesluit. Hierin staan wettelijke regels over arbeid, bijvoorbeeld over persoonlijke beschermingsmiddelen en het inrichten van een werkplek. Deze regels zijn belangrijk om de gezondheid van medewerkers te beschermen. Ze helpen bijvoorbeeld om lichamelijke klachten, zoals nekpijn en vermoeide ogen te voorkomen.

Risico- inventarisatie en evaluatie RI&E

1. Functie van de medewerkers
   De functie van de medewerkers heeft invloed op de middelen en materialen die je gaat gebruiken in een kantooromgeving. Een facilitair medewerker die vooral rondloopt op het terrein, heeft andere middelen en meubels nodig dan een IT- consultant die voornamelijk achter de computer zit.

2. Wat is de oppervlakte van het kantoor?
   Meubels en andere materialen hebben ruimte nodig. Je moet weten hoeveel oppervlakte van het kantoor gebruikt gaat worden voordat je kunt bepalen welke meubels en materialen het beste passen.

3. Aantal werkplekken
   Hoeveel werkplekken er in een ruimte moeten komen, heeft invloed op de keuzes die je maakt. Heb je veel ruimte en weinig werkplekken, dan kies je bijvoorbeeld een ander bureau dan wanneer je weinig ruimte hebt maar evenveel werkplekken.

4. Omgevingsfactoren
   Zijn er in de omgeving van de werkplek nog zaken waar je rekening mee moet houden? Is er veel lichtinval door de vele ramen of moet je rekening houden met akoestiekproblemen door de grootte van de ruimte of de harde materialen die in de ruimte aanwezig zijn, zoals glas, steen of een harde vloer? Dit heeft allemaal invloed op de inrichting van een kantoor en de middelen die je kiest.

Diverse Normeringen ergonomie kantoor

De NEN is het Nederlands Normalisatie Instituut. Dit instituut is verantwoordelijk voor het registreren van alle normeringen die in Nederland gelden. De NEN-EN is een Europese norm (EN) die ook in Nederland (NEN) geldt. Beide afkortingen worden daarom samengevoegd. De NPR is de Nederlandse Praktijkrichtlijn en is een aanvulling op de andere normeringen. Zo zijn de NPR-normen bij bureaustoelen iets ‘strenger’ ten opzichte van de NEN-EN-normen. De Nederlandse bevolking is namelijk meer divers dan de bevolking in andere Europese landen. Om een bureaustoel goed te laten passen, zijn dus specifiekere eisen nodig. Een man van 1,95 meter lang moet er goed op kunnen zitten, maar ook een vrouw van 1,60 meter.

NEN normeringen

NEN 1824
Werkgevers moeten zich aan wetten houden rondom veiligheid en gezondheid op de werkplek. De NEN 1824 is zo’n norm. Deze wet geeft aan wat de minimale oppervlakte per medewerker, werktafel, kast en vergader- en overlegruimte moet zijn om veilig en gezond te kunnen werken. De wet geeft aan dat per medewerker 4 m2 ruimte nodig is wanneer de medewerker langer dan twee uur in de ruimte werkt. Het is dus het beste om op 16 m2 maximaal vier medewerkers te laten werken.

NPR 1813
Deze normen geven richtlijnen voor het veilig gebruik van bureaus. De bureaus die in deze norm worden bedoeld, zijn bureaus waarop met de computer of laptop wordt gewerkt of waarop ander soortkantoorwerk wordt uitgevoerd.

Verschillende Normen

NPR                       Nederlandse praktijk richtlijn

Nen                       Nederlands Norm

Nen-en                 Europese Norm

Din                         Duitse Industrie Norm

Iso                          Samenwerking van 163 landen voor standaardisatie

Richtlijnen ergonomie kantoor

NPR 1813
Deze normen geven richtlijnen voor het veilig gebruik van bureaus. De bureaus die in deze norm worden bedoeld, zijn bureaus waarop met de computer of laptop wordt gewerkt of waarop ander soortkantoorwerk wordt uitgevoerd.

NEN 1824 oppervlakten van kantoorwerkplekken
Deze Europese norm geeft richtlijnen voor het inrichten van de kantoorplek en het aantal vierkante meters vloeroppervlakte dat nodig is voor bijvoorbeeld meubels, werkplekken en beweegruimte. Werkgevers zijn niet verplicht aan de norm te voldoen, maar deze geeft wel goede richtlijnen die werknemers op een gezonde manier kunnen laten werken.

Richtlijnen aantal m2 werkplekken en meubilair

Richtlijn beweegruimte in mm

Werkplek
Een ergonomische werkplek bestaat uit de volgende richtlijnen:

Beeldscherm:
Zorg ervoor dat het beeldscherm zo staat dat je een lichte, neerwaartse blik hebt.

Werkblad:
Stem de stoel- en tafelhoogte zo af dat je schouders ontspannen zijn. Dit gaat het best als je ellebogen op of net iets boven tafelhoogte leunen.

Wij hebben een uitgebreid assortiment ICT producten. Vraag ons naar de mogelijkheden.

Muis en toetsenbord:
Zorg ervoor dat je ellebogen dicht langs je lichaam blijven als je de muis en het toetsenbord gebruikt. Zet ze dus niet te ver van je af op je bureau.

Stoel:
Stel je (bureau)stoel zo in dat je voeten op de grond of op een voetenbank komen. Houd de knieën op dezelfde hoogte als de heupen. Zorg dat je onderrug gesteund wordt door de verdikking in de bureaustoel.

Houding:
Wissel zitten af met staan.

Beeldscherm
Stel je beeldscherm zo in dat je een iets naar beneden kijkt. De bovenkant van het scherm moet hiervoor iets onder ooghoogte staan. Dit voorkomt nekklachten, maar ook vermoeide ogen. De afstand tot je scherm moet daarnaast minimaal één armlengte zijn. Gebruik een beeldscherm van minimaal 19 inch.

Muis
Gebruik een extern toetsenbord en een externe muis. Zet je muis recht voor je schouder, zodat je niet hoeft te reiken. Gebruik een compact toetsenbord, eventueel met een los numeriek deel. Gebruik eventueel een warmte-isolerende muismat. Op zo’n muismat blijft je hand warm en kun je soepel bewegen.

Meer weten over de juiste afstelling van uw werkplek? bel of mail ons gerust.

Werkblad
Stel het bureau zo in dat je ellebogen rusten op het werkblad, terwijl je schouders een ontspannen houding hebben.

Bureaustoel
Stel je bureaustoel zo in dat je voeten plat op de grond staan en je knieën een hoek van 90 graden maken. Plaats eventueel je voeten op een voetensteun. Kantel de rugleuning 2 centimeter naar achter. Steun met je onderrug tegen de verdikking van de bureaustoel.

Maximaal staan achter je zit sta bureau
Niet langer dan 1 uur staan achter je werkplek en niet langer dan 4 uur per dag.

Tip! Maak gebruik van 2 beeldschermen.

Beeldschermarbeid
Bij medewerkers die veel achter een beeldscherm zitten, moet de werkplek voldoen aan extra eisen:
1. Het beeldscherm moet van goede kwaliteit zijn, gemakkelijk instelbaar en kantelbaar zijn en mag niet spiegelen.
2. Het beeldscherm en het toetsenbord mogen niet aan elkaar vastzitten.
3. Het moet mogelijk zijn om een comfortabele houding op de werkplek te hebben.
4. Er moet voldoende licht op de werkplek zijn en een niet te groot contrast tussen het beeldscherm en de omgeving.
5. Medewerkers moeten hulpmiddelen kunnen gebruiken, zoals een documenthouder of gebruiksvriendelijke software.
6. Werknemers die een beeldschermleesbril nodig hebben, hebben recht op vergoeding hiervan.
7. Wissel het beeldschermwerk regelmatig af met werkzaamheden waar je geen beeldscherm bij hoeft te gebruiken of een korte pauze. Hiermee ontlast je de ogen.
8. Zorg voor twee beeldschermen als je in meerdere programma’s tegelijkertijd werkt.
9. Bij het gebruik van twee beeldschermen kun je HET BESTE het meest gebruikte beeldscherm recht voor je zetten. Zet het andere beeldscherm iets schuin ten opzichte van het eerste beeldscherm. Als je op beide beeldschermen evenveel werkt, kun je het beste beide beeldschermen in het midden iets schuin voor je zetten.

Voorkomen is beter dan genezen! Volg de richtlijnen en voorkom klachten

Korte pauzes
Het nemen van korte pauzes kan ook klachten verminderen of voorkomen. Korte pauzes zorgen ook voor meer energie, verbeteren de concentratie en verhogen de productiviteit. Werk niet langer dan twee uur achter elkaar op een beeldscherm. Neem na twee uur in ieder geval een korte pauze.

Gebruik toetsenbord
Veel typen op een standaard toetsenbord kan tot overbelasting leiden, vooral voor rechtshandigen. Rechtshandigen moeten steeds opzij reiken naar de muis. Hier zit ook nog een numeriek deel tussen wat de afstand groter maakt. Dit geeft een onnatuurlijke houding die belastend is voor de schouders en de rechterpols. Voor linkshandigen zijn aparte numerieke toetsenborden verkrijgbaar.

De meeste toetsenborden zijn niet plat, waardoor de polsen een onnatuurlijke knik maken. Een plat toetsenbord is beter voor de polsen, omdat de polsen deze knik dan niet maken.

Belangrijk is vooral om kleine, repeterende bewegingen (RSI) zoveel mogelijk te voorkomen. Een paar tips:

• Probeer zoveel mogelijk te typen in plaats van de muis te gebruiken.
• Typ met tien vingers.
• Typ met rechte polsen.
• Gebruik een zo dun mogelijk toetsenbord.

Persoonlijke bescherming voor een betere ergonomie op kantoor

Naast het gebruik van hygiëneproducten en producten die tegen ziektes beschermen, zijn er andere maatregelen die de werkgever kan nemen. Een werkgever kan ervoor zorgen dat elke werknemer een eigen toetsenbord en muis heeft. Wist je dat er op een toetsenbord 20.598 meer bacteriën zitten dan op een toiletbril? Een werkplek op kantoor waarin een toetsenbord gedeeld wordt, kan dus veel bacteriën en virussen verspreiden

Tip op de werkvloer

“Het menselijk lichaam heeft beweging nodig. Langdurig in dezelfde houding zitten is voor het lichaam niet goed. Zorg voor een stoel die meebeweegt met de bewegingen van de gebruiker. Op die manier blijft de stoel in iedere positie voldoende ondersteuning bieden aan de natuurlijke houding. De beweegfunctie stimuleert daarnaast de beweging terwijl een vaste stand medewerkers dwingt om in één positie te blijven zitten. Het vastzetten van een stoel in één stand kan tijdelijk rust bieden, maar bij langere tijd veel klachten geven.”

Norm binnenverlichting Arbo

Zonwering
In een ruimte waar met beeldschermen gewerkt wordt is een goede, instelbare helderheidswering verplicht. Over het algemeen wordt teveel licht eerder als hinderlijk ervaren als te weinig licht. Zonwerende ruiten, doorschijnende lamellen of gordijnen weren het (zon)licht meestal onvoldoende. Verticale lamellen, door de gebruiker zelf in te stellen, verdienen de voorkeur omdat er dan ook nog uitzicht naar buiten mogelijk is onder een bepaalde hoek.

Arbowetgeving voor de thuiswerkplek

Goede thuiswerkplek
Als je meer dan twee uur thuiswerkt gelden dezelfde eisen voor een thuiswerkplek als op kantoor. Werk niet op de bank met je laptop op schoot of aan de keukentafel, maar richt een goede werkplek in. Een goede werkplek zorgt ervoor dat je ook thuis goed zonder klachten werkt. Op kantoor is het duidelijk dat je werkgever hier verantwoordelijk voor is, maar wie is er verantwoordelijk voor de thuiswerkplek?

Plicht werkgever thuiswerkplek

De werkgever is wettelijk verplicht om werknemers te voorzien van een goede thuiswerkplek. Deze verantwoordelijkheid is vastgelegd als zorgplicht. Je vindt deze zorgplicht op de site van het Arboportaal van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.
Voor de thuiswerkplek gelden dezelfde regels als de normale arbo regels op kantoor.

Plicht werknemer voor een goede ergonomie op kantoor

Werknemer dient zich als goed werknemer te gedragen. Denk hierbij aan werktijden, arbeidsproductiviteit, vertrouwelijkheid en bereikbaarheid. OR kan instemmingsrecht toepassen om thuiswerken te bevorderen. Maak afspraken over de privacywetgeving aangescherpt door AVG.

Recht werknemer op thuiswerken

Het is niet verplicht om als werknemer te eisen dat je thuis mag werken. Als de werknemer dit vraagt en de werkgever reageert niet gaat de werkgever stilzwijgend akkoord. Werkgever hoeft bij afwijzing geen zwaarwegende belangen aan te gever aan werknemer. Meer dan 2 uur per dag? Dan wordt je getoetst als zijnde ‘thuiswerker’ De werkgever heeft de zorgplicht om de thuiswerkplek naar behoren in te richten; veilig en ergonomisch. Doe je dat niet kun je een inspectie krijgen en daarbij behorende boete.

Een ergonomische bureaustoel hoe werkt dat?

Permanent rugcontact
Deze mechaniek zorgt ervoor dat de rugleuning altijd contact blijft houden met het bovenlichaam van de gebruiker. Welke beweging de gebruiker ook maakt, de rugleuning blijft ondersteuning bieden. Bij de meeste stoelen kun je deze mechaniek op lichaamsgewicht instellen. Hoe meer lichaamsgewicht, hoe meer tegendruk de rugleuning geeft.

Synchroonverstelling
Bij deze mechaniek beweegt niet alleen de rugleuning, maar ook de zitting mee tijdens het bewegen. Op deze manier blijft er een natuurlijke hoek tussen de zitting en de rugleuning. Dit werkt bij de meeste stoelen op deze manier: gaat de rugleuning 2 graden naar achter, dan gaat de zitting 1 graad naar achter.

Synchroon met zitneigverstelling
Met de zitneigverstelling kun je het zitvlak in een bepaalde hoek vastzetten. Op die manier kan het bekken worden gekanteld en staat de ruggengraat weer in de gewenste s-vorm.

Bel ons gerust voor een advies op maat

Balanstechniek
De balanstechniek heeft in de markt veel verschillende namen: veerstoel, floating tilt of omgekeerde synchroon. De zitting en de rugleuning kunnen onafhankelijk van elkaar bewegen. Door deze techniek heeft de gebruiker veel vrijheid en worden alle spieren in het lichaam gebruikt. De zitting en de rugleuning kunnen ook onafhankelijk van elkaar in de gewenste positie worden vastgezet.

Schommelstoeltechniek
Deze techniek heeft als basis dat beweging uit de voeten komt. De zitting en rugleuning bewegen als de voeten in beweging komen. Worden de voeten verplaatst, dan bewegen ook de zitting en de rugleuning. De gebruiker moet daarnaast een goede balans vinden op de stoel, zowel in een actieve als in een passieve houding.

Bracingmechaniek
De zitting en de leuning kunnen, net als bij de balanstechniek, los van elkaar worden vastgezet. Het verschil is dat bij de bracingmechaniek ook het achterdeel van de zitting kan worden gekanteld. Hierdoor krijg je een goede ondersteuning van de zitknobbels en het bekken en hoef je niet op het staartbeen te zitten.

3D-techniek
Bij de 3D-techniek wordt de beweging van de gebruiker naar alle kanten gevolgd. Anders dan bij de vorige technieken kan er dan ook van links naar rechts en in verschillende andere hoeken worden bewogen. Dit stimuleert de beweging optimaal.

Nieuwsgierig geworden?

Nieuwsgiering geworden over een goed advies over ergonomie kantoor? Neem gerust contact met ons op voor de mogelijkheden.